Hạt dổi rừng là hạt gì? Ăn như thế nào?

Hạt dổi rừng là loại hạt mọc trên cây thân gỗ, chỉ có ở vùng núi phía Bắc của Việt Nam. Hạt dổi là gia vị tạo mùi thơm cho các món ăn. Tuy nhiên nhiều người chưa biết hạt dổi là hạt gì? Cách ăn như thế nào? Hãy cùng HaGiang Foods tìm hiểu nhé!

Hạt dổi rừng là hạt gì?

Hạt dổi rừng là hạt của cây dổi mọc nhiều trong rừng già. Từ xưa đến nay đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc Việt Nam sử dụng loại hạt này dùng gia vị chấm hoặc tẩm ướp các món ăn truyền thống như: thịt trâu gác bếp, thịt lợn nướng, gà nướng, cá bỗng nướng, lạp xưởng, chẳm chéo…góp phần tạo nên hương vị của món ăn thơm ngon, hấp dẫn.

Hạt dổi rừng được thu hoạch từ trên cây cao. Khi mang về nhà hạt tươi sẽ có màu đỏ chót, căng tròn, chắc hạt. Sau khi phơi khô vỏ hạt sẽ co lại cùng với tinh dầu bên trong lớp vỏ, vỏ rất nhăn và có màu nâu đậm.

Cây dổi rừng có đặc điểm gì?

Cây dổi rừng là loài cây thân gỗ, vỏ nhẵn. Cây mọc thẳng đứng, cành ít và thường rất cao. Trung bình khoảng 20- 30m mọc tự nhiên ở những khu rừng già. Cây sinh trưởng và phát triển tại vùng núi phía Bắc, phân bố chủ yếu tại các tỉnh Lai Châu, Hòa Bình, Điện Biên, Cao Bằng và Hà giang…

Cây dổi rừng thường có 2 loại là dổi nếp và dổi tẻ.

– Cây dổi tẻ thì thường chỉ lấy gỗ làm nhà, vì hạt của nó to, cứng hơn, có mùi rất hắc và vị đắng khó ăn khi làm gia vị.

– Cây đổi nếp rừng là cây có hạt nhỏ hơn, có mùi thơm đặc trưng. Hạt sau khi rang không có mùi hắc. Đây chính là đặc sản được nhiều người săn lùng được ví như “vàng đen” của Tây bắc.

Cây dổi nếp cho thu hoạch tháng mấy?

Giữa mùa đông của miền Bắc chính là lúc thu hoạch hạt dổi rừng. Từ đầu tháng 10 đến tháng 12 hàng năm người dân tộc nơi đây thường vào rừng để thu hái hạt dổi. Thu hoạch hạt dổi không phải dễ, người hái phải trèo trực tiếp lên cây rất cao, khoảng 20-30m mới có thể hái được những quả dổi rừng chín đều và chất lượng nhất.

Quả dổi rừng được hái xuống phải là những quả già nhất, họ không hái hạt non. Đảm bảo hạt khi khô sẽ luôn giữ được mùi thơm đặc trưng và hương vị vốn có của nó. Sau đó lấy về phơi khô và bảo quản.

*Hạt dổi nếp cho thu hoạch vào những tháng cuối năm*

Phân biệt hạt dổi nếp và hạt dổi tẻ

Hiện nay, trên thị trường hiện nay có 2 loại hạt dổi rừng phổ biến đó là “dổi nếp” và “dổi tẻ”. Tuy nhiên, hạt dổi nếp thường được mọi người ưa chuộng sử dụng hơn. Vì mùi vị của nó cũng thơm ngon hơn và không hắc như loại tẻ. Để hiểu chi tiết hơn về hạt dổi nếp rừng bạn đọc cùng chú ý cách nhận biết sau:

Đặc điểm	Hạt dổi nếp	Hạt dổi tẻ
Hình dạng, kích thước	Hạt bé, tròn đều	Hạt to, dài
Mùi thơm	Mùi thơm đặc trưng	Có mùi hắc
Khi nướng	Vỏ sẽ nở căng, mùi thơm ngào ngạt và không đắng.	Vỏ không nở căng, có vị đắng.

Các loại dổi rừng được bán trên thị trường hiện nay

Đã từ lâu hạt dổi rừng trở thành một gia vị đặc sản được nhiều người sử dụng. Tuy nhiên người tiêu dùng vẫn chưa biết được cách chọn hạt dổi nếp chuẩn. Nhiều cơ sở bán hàng “treo đầu dê bán thịt chó” nên khách hàng bị nhầm lẫn, gây ra hiểu nhầm cho sản phẩm. Để giúp khách hàng chọn được loại dổi nếp ngon nhất, mời các bạn cùng theo dõi các gợi ý dưới đây của HaGiang Foods nhé!

Hạt dổi rừng nếp loại 1

Là loại mọc tự nhiên tại rừng già, được thu hái từ những Cây dổi cổ thụ lâu năm (cây già từ 15 -20 năm tuổi) chỉ thu hoạch khi hạt đã chín đều. Loại này rất thơm, không hắc và không có vị đắng. Người dân tộc thường thu hái loại này về sử dụng trong gia đình và một phần để bán. Giá của hạt này cũng khá cao so với hàng loại 2, loại 3.

Hạt dổi rừng nếp loại 2

Loại dổi này cũng là hạt của cây dổi nếp. Tuy nhiên cây có tuổi ít hơn khoảng 5 – 10 năm và loại này thường phổ biến hơn. Việc thu hoạch quả được hái cả quả chín, quả ương và quả non nên chất lượng sẽ không được như hàng loại 1. Hàng loại 2 này được bày bán rộng rãi trên thị trường hiện nay. Dổi loại này thường không đều hạt to, hạt bé. Quả non khi nướng sẽ không nở to và hắc hơn, độ thơm kém hơn loại 1 rất nhiều. Giá của hàng loại 2 này chỉ bằng một nửa giá hàng loại 1.

Hạt dổi loại 3

Thu hoạch từ cây dổi lai, cây này thường trồng để lấy gỗ làm nhà. Đây là cây có tuổi đời còn rất non được trồng tự nhiên. Vì là dổi lai nên hạt của nó to và đen hơn 2 loại trên. Mùi vị của nó cũng rất hắc và đắng. Khi nướng lên sẽ không nở to, căng như hạt loại 1 và loại 2. Giá hạt dổi loại 3 này rất rẻ, chỉ khoảng 100 -120.000/kg. HaGiang Foods khuyên bạn nên cân nhắc khi mua không nên mua hạt dổi loại 3 này. Vì nó không có được mùi vị như các loại mọc tự nhiên trong rừng.

Hạt dổi rừng ăn thế nào đúng cách?

Hạt dổi rừng sau khi mua về bạn có thể rang hoặc nướng. Tuy nhiên để có mùi vị thơm ngon nhất thì bạn nên nướng nhé.

Cách nướng hạt dổi rừng:

– Nướng trên than hoa, than hồng: nướng trực tiếp và lật đều nhanh tay, đến khi nào hạt tỏa mùi thơm là được.

– Nướng bằng bếp gas hoặc rang: Khi không có than hồng bếp củi, bạn có thể nướng trên bếp ga hoặc rang. Khi rang, bạn để nhỏ lửa khoảng 2-3 phút, ngửi thấy có mùi thơm là tắt bếp lấy ra bát để nguội rồi giã nhỏ. Tuy nhiên cách này sẽ không thơm bằng nướng trên than hồng.

– Sau khi nướng bạn giã hoặc say nhỏ để sử dụng. Dùng từ 1-2 hạt làm nước chấm. Dùng 3-4 hạt để ướp các món thịt, cá nướng là vừa đủ. Hạt dổi rất thơm nếu sử dụng nhiều quá món ăn sẽ bị đắng và làm mất đi mùi vị của thức ăn.

– Hạt dổi dễ bị mốc và mất mùi nên cần bảo quản kỹ trong lọ thủy tinh, hộp nhựa. Cần để nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, tránh nhiệt độ cao ngoài trời.

Cách làm nước chấm “chẳm chéo” bằng hạt dổi

Chẳm chéo Hà Giang là gia vị chấm truyền thống được làm bằng nguyên liệu núi rừng trong đó không thể thiếu hạt dổi. Chẳm chéo chấm thịt luộc, lòng, dồi, chấm thịt nướng hay làm gia vị ướp đều rất ngon. Nguyên liệu dễ tìm gồm có: Mắc khén đã rang vàng, hạt dổi đã nướng vàng, muối hạt rang vàng, xả 1 nhánh nhỏ, gừng, ớt tiêu, rau mùi, húng lủi, rau mùi tàu, lá chanh…

Cách làm chẳm chéo: Sau khi sơ chế xong các nguyên liệu trên, bạn cho lẫn tất cả vào cối giã chung với nhau cho thật nhỏ. Sau đó bắc lên chảo rang vàng để nguội rồi cất. Tùy khẩu vị mà các bạn điều chỉnh lượng gia vị sao cho phù hợp nhé.

Trên đây, bạn đọc đã hiểu thêm về hạt dổi rừng và cách dùng loại gia vị này như thế nào rồi đúng không ạ? Hãy theo dõi HaGiang Foods để cập nhật nhiều thông tin mới nhé!