Cây khoai sâm đất là cây trồng lâu năm có nguồn gốc Nam Mỹ. Được trồng nhiều ở những nơi có khí hậu lạnh với độ cao trên 1800m so với mực nước biển. Khoai sâm còn được gọi là sâm khoai, sâm đất, khoai lang sâm… Cùng HaGiang Foods tìm hiểu về đặc điểm và công dụng của loại cây “thần dược” này nhé!
Cây khoai sâm đất được trồng nhiều tại Huyện Đồng Văn – tỉnh Hà Giang
Cây khoai sâm đất có những đặc điểm gì?
Là cây thân thảo mọc thẳng đứng, khi trưởng thành cây cao khoảng1- 2m. Lá cây hình trái xoan, cuống ngắn, phiến lá sâm đất hơi dày. Lá màu xanh, mép lá có hình lượn sóng mọc so le. Hoa nhỏ màu hồng đặc trưng, có khả năng tự thụ phấn. Hoa sâm đất nở độ tháng 6-7. Quả sâm đất nhỏ khi chín có màu xám tro. Hạt sâm đất rất nhỏ, dẹt thường cho thu hoạch hạt khoảng tháng 9-10.
Cây tạo ra hai loại rễ: rễ sinh trưởng và rễ tích trữ. Rễ sinh trưởng phát triển ngay dưới bề mặt đất và tạo ra các mầm sinh trưởng mới. Phần rễ tích trữ là những củ có hình dạng như củ khoai lang dùng để ăn. Tên gọi của chúng cũng đa dạng theo nhiều vùng miền. Có thể gọi là cây sâm khoai, sâm đất, khoai sâm, khoai lang đất…
Sâm đất vốn là một loài cây ưa ẩm nhưng cần nhiều ánh nắng. Đặc biệt cây rất dễ trồng, có thể trồng bằng cách gieo hạt hoặc trồng bằng củ giống, hoặc tách từ thân (hay còn được gọi là trồng từ hom). Cây sâm đất có thể cho thu hoạch quanh năm và đem lại nguồn thu lớn.
Củ sâm khoai và những công dụng của chúng
Củ sâm khoai là gì?
Quan sát bằng mắt thường, củ sâm đất bề ngoài giống khoai lang. Lớp vỏ màu nâu, bên trong có màu vàng nhạt. Củ sâm đất có mùi hơi giống nhân sâm. Củ có nhiều nước, khi ăn có vị ngọt, thanh mát như củ đậu.
Những củ sâm khoai này có chứa hàm lượng fructooligosaccharides (là lượng chất xơ hòa tan). Chất này chống oxy hóa, hạ đường huyết, cải thiện hoạt động của các loại vi khuẩn đường ruột có lợi và các tác dụng tốt khác trên đường tiêu hóa. Vì vậy, được khuyến cáo dùng tốt cho bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp…
Công dụng của sâm khoai đối với sức khỏe con người
Sâm khoai (sâm đất) có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Có thể sử dụng trực tiếp bằng cách ăn sống hoặc nấu canh. Khi ăn sống bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt mát, nhiều nước. Sẽ ngon hơn nếu bạn nấu canh, sâm đất sẽ có độ dẻo thơm, ngọt cực kỳ.
Cả thân, rễ của cây sâm đất đều có thể sử dụng như một vị thuốc trong Đông y. Củ sâm đất có vị ngọt thanh, bồi bổ và bù nước cho cơ thể hiệu quả, giúp giảm bớt cảm giác khát nước, mệt mỏi cho người ốm.
Ngoài những công dụng của củ khoai sâm như giải nhiệt, hỗ trợ tiểu đường, hạ đường huyết, làm đẹp da, giảm béo…Củ sâm này có giá thành rẻ như khoai lang nên được rất nhiều người săn lùng.
Sâm khoai có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe con người
Khoai sâm hỗ trợ điều trị bệnh ung thư đại tràng
Khi bị ung thư đại tràng, chúng ta sử dụng các loại kháng sinh cực mạnh. Việc này diệt được các vi khuẩn bệnh lý tuy nhiên sẽ diệt luôn các vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Vì vậy đa phần chúng ta sẽ bị rối loạn tiêu hóa sau khi sử dụng kháng sinh. Những dưỡng chất có trong củ sâm đất sẽ điều chỉnh được hệ thống vi khuẩn ở trong đường ruột, từ đó tăng cường hệ miễn dịch.
Củ sâm đất có tác dụng hạ đường huyết
Trong củ sâm đất có chứa thành phần fructooligosaccharides, chất này hạn chế việc hấp thu lượng đường, chống tăng đường huyết trong cơ thể. Tăng cường hoạt động của insulin đồng thời giảm được lượng đường trong gan. Vì vậy, củ sâm đất là sự lựa chọn cho những người bị bệnh tiểu đường.
Khoai sâm dùng tốt cho những người béo phì
Khi ăn loại củ này, cơ thể nhanh no. Việc này làm tăng nhu động ruột, giúp quá trình bài tiết ra ngoài diễn ra nhanh. Tác dụng phụ của nó gây rối loạn tiêu hóa, bệnh nhân dễ bị tiêu chảy…
Tuy nhiên, khi chúng ta bị các bệnh lý như ung thư đại tràng, đái tháo đường hay béo phì… thì tốt nhất nên đến bác sĩ thăm khám và tư vấn. Việc sử dụng củ sâm đất chỉ mang tính chất hỗ trợ điều trị bệnh chứ không phải là thuốc chữa bệnh.
Cách chọn củ khoai sâm ngon nhất
– Chọn mua khoai sâm đúng thời vụ thu hoạch. Bạn có thể mua từ tháng 10 -12 dương lịch. Chọn củ có kích thước vừa phải, không nên chọn củ quá to sẽ giảm độ giòn, ngọt hoặc chọn củ quá bé sẽ có nhiều xơ.
– Không mua củ khoai sâm màu đen xỉn, bị rỗ, ấn thấy mềm vì lúc này có thể củ sâm đã hỏng.
– Thời gian bảo quản tốt nhất sẽ để được 6 tháng. Để lâu sẽ khô vỏ, xuống nước, ăn ngọt đậm đà hơn. Tuy nhiên nếu để quá lâu sẽ mất chất dinh dưỡng.
Những lưu ý khi sử dụng khoai sâm-Cây khoai sâm đất
Mặc dù khoai sâm là loại thực phẩm bổ dưỡng, có rất nhiều công dụng. Tuy nhiên, những người sau đây cần lưu ý khi dùng vì dễ bị ngộ độc:
– Những người đang bị bệnh viêm gan, viêm túi mật: Khoai sâm sẽ làm họ giảm cảm giác thèm ăn.
Những trường hợp cần lưu ý khi sử dụng khoai sâm– Cây khoai sâm đất
– Những người bị rối loạn chức năng thận hoặc bệnh Gout đang điều trị bằng thuốc. Khoai sâm sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc đang điều trị, khiến bệnh càng nặng hơn.
– Đặc biệt phụ nữ đang mang thai 3 tháng đầu không nên hấp thụ loại thực phẩm này vì thành phần dinh dưỡng không phù hợp với thai nhi.
– Đối với trẻ em dưới 6 tuổi phải có cách dùng khoa học để không gây tác dụng phụ.
– Người có hệ tiêu hóa yếu bẩm sinh, nên ăn một lát gừng trước khi ăn khoai sâm để hạn chế tình huống xấu như tiêu chảy.
Chúng ta vừa tìm hiểu những công dụng của cây khoai sâm đất và việc sử dụng củ khoai sâm thế nào cho đúng cách. Hy vọng bài viết đã mang lại cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích. Hãy theo dõi HaGiang Foods để cập nhật những kiến thức hay và bổ ích về ẩm thực và đặc sản các vùng miền nhé!