Xôi ngũ sắc có ý nghĩa như thế nào?

Xôi ngũ sắc nổi tiếng bởi vị dẻo và mùi thơm của gạo nếp nương. Hấp dẫn, bắt mắt bởi nhiều sắc màu. Nhiều người thắc mắc xôi ngũ sắc có ý nghĩa như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc nhé!

Xôi ngũ sắc - Đặc sản dân tộc Tày Hà Giang — *Xôi ngũ sắc – Đặc sản dân tộc Tày Hà Giang*

Tìm hiểu về xôi ngũ sắc- món ăn đặc sản của người Tày Hà Giang

Người Tày ở nước ta phân bố rộng trên cả nước. Dân tộc Tày ở Hà Giang sinh sống chủ yếu tại các huyện các vùng núi cao. Họ có truyền thống văn hóa lâu đời, có điều kiện kinh tế phát triển hơn các dân tộc khác. Những nét đặc sắc về văn hóa của người Tày không những được thể hiện trong các hội làng, những bài ca, tiếng hát dân gian mà còn trong cả những nét văn hoá ẩm thực phong phú. Và xôi ngũ sắc là một trong những sản phẩm nổi bật của họ.

Xôi ngũ sắc có ý nghĩa như thế nào?

Xôi ngũ sắc Hà Giang là tên gọi của một loại xôi gồm 5 màu sắc. Các màu kết hợp với nhau, làm điểm nhấn tạo nên một đĩa xôi rất đẹp. Màu chủ đạo đó là đỏ, tím, xanh, vàng và trắng.

“Xôi ngũ sắc” có ý nghĩa đại diện cho “ngũ hành”: kim, cây, lửa, nước, đất. Gửi gắm vào xôi ngũ sắc là cả hiếu thảo với cha mẹ. Thể hiện được tình yêu đôi lứa thủy chung, son sắc. Xôi 5 màu thể hiện những mong muốn về sự may mắn, tốt lành, bình an trong cuộc sống.

Người Tày thường làm xôi ngũ sắc vào các ngày cúng giỗ, cưới hỏi, nhà mới và các ngày mùng 5 tháng 5, rằm tháng bảy hàng năm… Với mong muốn gia đình gặp nhiều may mắn, gia chủ làm ăn phát đạt.

Ý nghĩa từng màu của xôi

Xôi màu đỏ được làm từ lá đỏ, lá này được trồng từng bụi nhỏ ở vườn nhà. Màu đỏ mang mong muốn cuộc sống có nhiều điều tốt đẹp đang chờ đón phía trước.

Xôi màu tím làm bằng lá cây tím, đây là màu sắc thể hiện một quan niệm “tấc đất tấc vàng” với hy vọng về đất đai trù phú, màu mỡ.

Màu xanh được làm bằng lá riềng tươi. Màu xanh thể hiện sức mạnh của thiên nhiên đất nước.

Màu vàng được làm từ củ nghệ tươi. Màu vàng tượng trưng có hy vọng vào cuộc sống của người dân luôn được ấm no, hạnh phúc.

Màu trắng trắng trong từ trong trắng, chung thủy. Thể hiện tình yêu quê hương đất nước.

Xôi ngũ sắc không chỉ đơn thuần là một món ăn mà đó còn là tinh hoa văn hóa dân tộc, mang bản sắc con người nơi đây.

*Xôi ngũ sắc- được làm từ các nguyên liệu tự nhiên*

Cách làm xôi ngũ đơn giản tại nhà

Chuẩn bị nguyên liệu

Gạo nếp nương (chọn nếp nương bởi gạo nếp nương khi ăn ngon hơn, dẻo hơn, hạt gạo to tròn).

Nước cốt dừa

Lá dứa tươi

Nghệ tươi

Lá đỏ, lá tím

Muối

Nồi hấp xôi

Các bước làm xôi ngũ sắc.

Bước 1: Chuẩn bị gạo nếp.

Gạo nếp phải loại bỏ những hạt đen, hỏng mốc ra. Vo rửa sạch, để ráo nước. Sau đó chia thành 5 phần để ngâm thành 5 màu khác nhau. Mỗi phần để vào một chậu để trộn màu.

Bước 2: Pha màu cho xôi ngũ sắc.

Xôi màu đỏ: Giã nhỏ hoặc vò nát lá đỏ, đổ nước sôi vào chậu lá đỏ. Thu được một chậu nước màu đỏ tươi. Sau đó lọc bỏ bã, để nguội rồi đổ gạo vào ngâm khoảng 3-5 tiếng. Thành phẩm thu được sẽ có màu đỏ rất tươi và đẹp.

Xôi màu tím: Làm tương tự như xôi đỏ. Giã nhỏ hoặc vò nát lá cẩm, đổ nước sôi vào chậu lá. Thu được một chậu nước màu tím đen. Sau đó lọc bỏ bã, để nguội rồi đổ gạo vào ngâm khoảng 3-5 tiếng. Thành phẩm thu được sẽ có màu tím đen trông rất bắt mắt.

Xôi màu vàng: Dùng củ nghệ tươi rửa sạch, giã nghệ tươi lấy nước cốt. Lọc bỏ cặn bã, ngâm gạo 3-5 tiếng.

Xôi màu xanh: Dùng lá riềng hoặc lá dứa, giã nhừ (bằng cối giã tay hoặc dùng máy xay để xay); sau đó lấy nước cốt của lá, không phần bã và ngâm gạo từ 4-5 tiếng.

Bước 3: Hấp xôi ( đồ xôi) ngũ sắc.

Cho một lượng nước vào nồi và bắc lên bếp. Phần chõ ta chia đều các phần xôi đã chuẩn bị vào. Dùng lá chuối để ngăn cách phần gạo đã được trộn màu khác nhau.

Xôi ngũ sắc đồ trong khoảng thời gian từ 40-50 phút. Để xôi chín đều không nên mở vung khi hấp, chỉ mở vung từ 1-2 lần để kiểm tra xôi và lau phần hơi nước hấp trên vung để xôi không nhão. Khi xôi bắt đầu chín cho một ít dầu ăn vào xôi giúp xôi. Có thể cho hoặc không cho nhé, cho dầu ăn giúp hạt xôi bóng hơn. Đủ thời gian hấp xôi ngũ sắc ta tắt bếp, để thêm khoảng 5 phút ủ xôi, sau đó bỏ xôi ra đĩa và thưởng thức.

Lưu ý khi làm xôi ngũ sắc

Tùy vào kích thước nồi mà bạn có thể đồ 1 hay nhiều màu một lần. Nếu bạn có nồi đồ xôi lớn thì có thể đồ cả 5 loại xôi trong 1 lần.

Khi thấy xôi bị khô, có thể rưới chút nước lên, nếu bạn rưới nước cốt dừa thì càng ngon nhé.

Khi nấu xôi có thể không dùng nước cốt dừa, nhưng nếu ngâm gạo với nước cốt dừa thì xôi sẽ dẻo bùi, mùi vị rất tuyệt vời.

Xôi ngũ sắc ăn như thế nào đúng cách?

Xôi ngũ sắc có thể ăn cùng với các giò, chả, thịt băm, muối vừng, ruốc thịt lợn. Đặc biệt xôi sẽ ngon hơn khi chấm cùng gia vị chẩm chéo Hà Giang.

Xôi ngũ sắc món ăn của người Tày với cách làm không quá khó. Chỉ cần chịu khó một chút áp dụng công thức nấu xôi đơn giản này để mâm cỗ thêm hấp dẫn. Dùng món này bày mâm cỗ ngày đầu năm với đầy đủ sắc vị, đem lại may mắn cả năm cho gia đình bạn nhé!

Tiếp tục đọc